بکاپ‌گیری (Backup) یکی از مهم‌ترین پایه‌های امنیت و پایداری هر زیرساخت سازمانی است. از دست رفتن داده‌ها می‌تواند منجر به خسارات مالی، حقوقی و اعتباری شود. در این مقاله به اهمیت بکاپ‌گیری حرفه‌ای، روش‌های مختلف آن و سناریوهای رایج بازیابی اطلاعات می‌پردازیم.
چرا بکاپ‌گیری حیاتی است؟
- محافظت در برابر خطای انسانی (حذف تصادفی فایل‌ها یا تنظیمات)
- جلوگیری از ضرر در صورت حملات سایبری مانند باج‌افزار
- بازیابی داده‌ها در صورت خرابی سخت‌افزار یا سرور
- امکان بازگشت به نسخه‌های قبلی در توسعه نرم‌افزار
روش‌های بکاپ‌گیری
انواع اصلی بکاپ شامل موارد زیر است:
- Full Backup: بکاپ کامل از کل داده‌ها، زمان‌بر و حجیم
- Incremental Backup: فقط داده‌هایی که از آخرین بکاپ تغییر کرده‌اند
- Differential Backup: داده‌های تغییر کرده از آخرین Full Backup
- Snapshot: بکاپ لحظه‌ای از یک ماشین مجازی یا فایل‌سیستم
سناریوهای حیاتی برای بکاپ‌گیری
۱. بازیابی پس از باج‌افزار (Ransomware Recovery)
در صورت رمزگذاری داده‌ها توسط باج‌افزار، تنها راه نجات داشتن بکاپ سالم، ایزوله و رمزگذاری‌شده است.
۲. Disaster Recovery
اگر یک دیتاسنتر یا سرور کلیدی از کار بیفتد، نیاز به بازیابی کامل در کمترین زمان داریم. سناریوی DR معمولاً شامل بکاپ Offsite و در مکان جغرافیایی متفاوت است.
۳. نسخه‌های تاریخی داده‌ها
اگر نیاز باشد به وضعیت یک پایگاه داده یا فایل در گذشته (مثلاً یک هفته قبل) برگردیم، باید بکاپ‌های نسخه‌دار داشته باشیم.
۴. تست و توسعه
بکاپ‌های دیتابیس برای ایجاد محیط تست مشابه تولید، ضروری هستند.
ویژگی‌های یک سیستم بکاپ حرفه‌ای
- بکاپ اتوماتیک و زمان‌بندی‌شده
- رمزنگاری داده‌ها در حین انتقال و ذخیره‌سازی
- نگهداری نسخه‌های متوالی (versioning)
- مکان‌های ذخیره‌سازی متنوع (local + cloud/offsite)
- بازیابی سریع و قابل اطمینان
ابزارهای بکاپ‌گیری محبوب در فضای DevOps
- BorgBackup: ابزار بکاپ ایمن و فشرده با deduplication
- Restic: بکاپ سریع و رمزگذاری‌شده با پشتیبانی از S3
- Velero: مخصوص بکاپ و بازیابی در Kubernetes
- Rclone: برای انتقال و سینک‌کردن بکاپ در فضای ابری
- Duplicity / Bacula: برای بکاپ‌گیری enterprise با امکانات پیشرفته
جمع‌بندی
سازمانی که به داده‌ها اهمیت می‌دهد، باید به بکاپ‌گیری حرفه‌ای نیز توجه ویژه داشته باشد. طراحی سناریوهای ریکاوری، انتخاب ابزار مناسب، آزمایش بازیابی اطلاعات و ذخیره بکاپ‌ها در چند مکان امن، از اصول کلیدی هستند. اگر نیاز به طراحی و پیاده‌سازی یک سیستم بکاپ ایمن و حرفه‌ای دارید، شرکت خدمات دواپس آلتیمیت کلاود آماده همکاری با شماست.